ตั้งแต่เกิดช่วงโควิด-19 หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา ทั้งในและต่างประเทศ ต่างพยายามปรับปรุงปฏิรูปกระบวนการศึกษาให้สอดคล้องกับผู้เรียนมากขึ้น ต่างตระหนักถึงความสำคัญของบริบทของผู้เรียนที่แตกต่าง โดยเพิ่มการสนับสนุนเรื่องอุปกรณ์การศึกษา ทุนการศึกษาสำหรับผู้ไม่พร้อม ทุนอาหารกลางวันอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการใช้แพลตฟอร์มการเรียนออนไลน์ และบริการสายด่วนคลายเครียดสำหรับผู้เรียน
เพราะโควิด-19 เป็นตัวเร่งให้เกิดรูปแบบการศึกษาออนไลน์ ทำให้คุณครูและนักเรียนต้องปรับตัวในหลายด้าน ประสบการณ์ร่วมกันระหว่างคุณครูกับนักเรียนในช่วงการเรียนการสอนออนไลน์ เป็นข้อมูลความจริงที่ทำให้ระบบการศึกษาเกิดการปรับตัวสอดรับความต้องการของกันและกันมากขึ้น โดยในส่วนของคุณครู มีการปรับตัวและความยืดหยุ่นเพิ่มขึ้น คือ
หนึ่ง เนื่องจากในช่วงสอนออนไลน์ คุณครูมีโอกาสได้รู้จักนักเรียนแต่ละคนมากขึ้น รู้จักบริบทปัจจัยที่แตกต่าง ทั้งเรื่องความพร้อมในการเรียน ปัจจัยการเรียนรู้ทั้งสถานที่เรียน คุณพ่อคุณแม่ คุณครูจึงเข้าใจนักเรียนมากขึ้นว่าควรใช้รูปแบบการเรียนใดที่เหมาะสมกับนักเรียนแต่ละคน
สอง บทบาทการเป็นฟันเฟืองสำคัญต่อระบบการศึกษา เพราะคุณครูมีส่วนช่วยให้นักเรียนเข้าถึงโอกาสทางการศึกษาอย่างเท่าเทียม ไม่ว่าเด็กจะมีสถานะทางครอบครัวอย่างไร คุณครูคือกำลังสำคัญสำหรับนักเรียนเพื่อมิให้การศึกษาหยุดนิ่ง เรียกว่า อนาคตของเด็กๆ หรืออนาคตของชาติฝากไว้ในมือคุณครูผู้เป็นฮีโร่สำหรับพวกเขา การตระหนักถึงความจริงข้อนี้เป็นแรงบันดาลใจสำหรับคุณครูได้ดี
สาม ทักษะทางเทคโนโลยีดิจิทัล ข้อดีของการเรียนออนไลน์ในช่วงโควิด-19 คือ คุณครูได้มีโอกาสทดลองใช้แพลตฟอร์มการเรียนการสอนออนไลน์ต่างๆ นั่นทำให้คุณครูมีวิธีการสอนเพิ่มขึ้น สามารถประยุกต์หรือออกแบบการสอนได้หลากหลายขึ้น รวมถึงบริษัทผู้ผลิตแพลตฟอร์มก็มีโอกาสปรับปรุงพัฒนาผลิตภัณฑ์ของตนให้ดีขึ้น คุณครูได้ใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัลให้เกิดประโยชน์กับการเรียนมากขึ้น
สี่ การประเมินวัดผล เนื่องจากคุณครูมองเห็นบริบทนักเรียนแต่ละคน รู้วิธีการสอนและเนื้อหาที่เหมาะสมเพื่อให้เด็กเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเองมากขึ้น เชื่อมโยงการเรียนกับชีวิตจริงของนักเรียน รวมถึงปรับเปลี่ยนตัวชี้วัดให้เหมาะสมเพื่อวัดการเรียนรู้ของเด็กแต่ละคนได้
ในส่วนของนักเรียน ก็มีการปรับตัวและความยืดหยุ่นเพิ่มขึ้น คือ
หนึ่ง นักเรียนได้เรียนรู้ว่า การเรียนในห้องกับการเรียนออนไลน์มีความแตกต่างกัน มองเห็นข้อดีข้อเสียรวมถึงรู้ตัวว่า ตัวเองชอบหรือถนัดกับการเรียนแบบไหน
สอง สั่งสมทักษะทางเทคโนโลยีดิจิทัล ในช่วงเรียนออนไลน์ นักเรียนได้ใช้แพลตฟอร์มการสอนออนไลน์ ได้ค้นพบสื่อการเรียนการสอนออนไลน์มากมาย รวมถึงใช้สื่อดิจิทัลในการทำกิจกรรม บันทึกการนำเสนอ บันทึกการเรียนรู้เพื่อใช้ในการประเมินหรือตัวชี้วัดของคุณครู ทักษะเหล่านี้เป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตของนักเรียน
สาม การเรียนรู้สามารถทำได้ทุกครั้งเมื่อมีโอกาส ในการเรียนออนไลน์ คุณครูจะนำบทเรียน สื่อการสอน รวมถึงการบ้านแขวนไว้ในแพลตฟอร์มต่างๆ นักเรียนสามารถเลือกเรียนในเวลาที่สะดวกและเหมาะสม สร้างบรรยากาศการเรียนรู้ด้วยตนเองรวมถึงฝึกวินัยในการเรียนอย่างต่อเนื่อง
ในวิกฤตก็มีโอกาส ช่วงโควิด-19 แม้จะทำให้เราเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงมากมาย แต่ถ้ามองให้ดี ก็เป็นการขยับปรับเปลี่ยนวิธีการบางอย่างให้สอดคล้องเหมาะกับความเป็นจริงมากขึ้น ทั้งกระทรวงศึกษาธิการ หน่วยงานภาครัฐและเอกชนต่างๆ ก็คอยสนับสนุนเติมเต็มสร้างโอกาสทางการศึกษาให้กับนักเรียนอย่างทั่วถึงและเท่าเทียม
ในส่วนคุณครูและนักเรียนต่างก็ได้โอกาสในการเรียนรู้ด้วยบริบทที่เปลี่ยนไป การศึกษา การเรียนรู้ มิใช่เรื่องของการอยู่ในห้องแคบๆ อีกต่อไป มีวิธีการเรียนรู้อื่นๆ วิธีการนำเสนอ การวัดผล เนื้อหาที่สอดคล้องกับชีวิตประจำวันมากขึ้น จึงเป็นการศึกษาที่มีความสนุกและมีสีสันเพิ่มมากขึ้น สร้างความสุขให้กับทั้งผู้สอนและผู้เรียนรู้
