“การได้ลองสวมบทบาทเป็นตัวละครในเรื่องราวต่างๆ เป็นประสบการณ์การเรียนรู้ที่ดีเยี่ยมรองลงมาจากประสบการณ์จริงเลยนะคะ”

คุณญาณี เหล่าวิริยะรัตน์ หรือ ครูเชอร์รี่ ผู้ก่อตั้ง CherryLala Learning Center ผู้เชี่ยวชาญด้านละครสร้างสรรค์ อีกทั้งยังเป็นผู้ออกแบบหลักสูตรและครูสอนการแสดงที่ Indelible Footprints Thailand เล่าให้ฟัง โดยเน้นย้ำว่า การได้สวมบทบาทเป็นคนอื่น รวมทั้งการได้ทำงานร่วมกับผู้อื่นในการสร้างละครสร้างสรรค์ขึ้นมานั้น จะช่วยพัฒนาพฤติกรรมและทักษะในการใช้ชีวิตหลายอย่าง อาทิ ความคิดสร้างสรรค์ การสื่อสาร ทักษะทางสังคม เป็นต้น

“ค่าย CherryLala Learning Center ของเราคือใช้ละครสร้างสรรค์ จริง ๆ แล้วไม่ต้องมีผู้ชมเลย มีแค่เด็ก ๆ ที่ต้องเป็นผู้สร้างสรรค์ละครนั้นขึ้นมา กับครู เขาก็จะเรียนรู้ไปขณะเล่น คือในขณะที่สวมบท เขาก็ได้ลองไปนั่งในหัวใจของคนอื่นดู สื่อสารออกมาในฐานะตัวละคร รวมทั้งได้ฝึกการทำงานร่วมกันกับเพื่อน ๆ  คือเราไม่ได้ต้องการให้ภาพออกมาเพอร์เฟกต์เหมือนพวกละครเวที สิ่งที่พวกเขาได้คือการฝึกให้ได้คุยกัน ร่วมกันตัดสินใจ เวทีต้องเป็นอย่างไร เสื้อผ้าที่ใส่ต้องเป็นอย่างไร ตรงนี้ก็จะได้เรื่องการสื่อสารเพราะว่ามันเป็นงานกลุ่ม และบางทีก็ได้เรียนรู้เรื่องอารมณ์ด้วย เพราะเป็นการทำอะไรที่มีคนมากกว่า 2 คนขึ้นไปมันอาจจะมีความไม่ถูกใจ ขัดใจเกิดขึ้นได้บ้าง”

CherryLala เลือกนิทานหรือเรื่องราวตามวัยของเด็กที่เข้าร่วมกิจกรรม คือตั้งแต่อายุ 4 – 15 ปี ซึ่งแยกระดับอายุลงไปอีก แล้วให้เด็กได้ลองทำกิจกรรมโดยสวมบทบาทเป็นตัวละครแล้วเล่นตามเรื่องราวในหนังสือหรือนิทานเรื่องนั้นๆ จากนั้นเมื่อการแสดงจบลง ก็จะให้เด็กๆ ทุกคนมานั่งคุยกันว่า สิ่งที่ได้จากกิจกรรมที่เพิ่งผ่านพ้นไปนั้นพวกเขาได้เรียนรู้อะไรบ้าง ซึ่งผลที่ได้รับคือ เด็กมีทักษะในการใช้ชีวิตและพัฒนาพฤติกรรมของตัวเองไปในทางที่ดีขึ้น 100%

“เมื่อเร็วๆ นี้เรามีโครงการเวิร์คชอปละครสร้างสรรค์การกุศล Creative Drama Workshop for Charity No.2 ตอน รอนแรม The Journey และเป็นที่น่าแปลกใจว่า แม้กิจกรรมนี้จะจัดทำขึ้นเพื่อพัฒนาทักษะและพฤติกรรมของเด็กๆ แต่เมื่อให้ผู้ปกครองได้เข้ามามีส่วนร่วมด้วยกลับยิ่งสนุกและได้ประโยชน์ต่อทั้งตัวเด็กและครอบครัวมากขึ้น”

โดยงานนี้เราได้ให้คุณแม่ร่วมเล่นด้วย ในเรื่อง “รอนแรม” เป็นนิทานที่เกี่ยวกับ ผู้ลี้ภัย หนีภัยสงคราม ย้ายเมือง ย้ายประเทศ มันคือการรอนแรมอันยาวนานของแม่ลูกหลาย ๆ บ้าน ฝ่าเขตแดนกว่าจะข้ามดินแดนไปได้ มันมีความยากและหวาดกลัว อันนี้คือไม่ได้มีอะไรที่มีพื้นฐานเดียวกันกับผู้เรียนเลย แต่ต้องการให้ผู้เรียนมีประสบการณ์และเรียนรู้ว่า โอ้ อีกซีกโลกหนึ่งมีครอบครัวที่มีพ่อ แม่ ลูก เหมือนอย่างเรานี่แหละ แต่ว่ามีประสบการณ์ที่ต่างจากเรา ต้องหนี ต้องหาที่อยู่ใหม่ ต้องสร้างความหวังใหม่ ต้องอดทน ต้องมีความสามารถอีกหลายอย่างที่จะมีชีวิตรอดและอยู่ร่วมกัน จากนั้นเมื่อเล่นเสร็จก็ต้องคุยกันว่า เขาได้เรียนรู้อะไร เราก็จะค่อนข้างเซอร์ไพรส์ที่เขาได้เรียนรู้เยอะ เขารู้ว่าแม่ทุกคนเก่งที่สุดในโลกที่ผ่านเหตุการณ์นั้นมาได้ รู้ว่าในการสูญเสียของสงครามนั้นเป็นอย่างไร ความอดทน ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่างๆ

ตัวคุณแม่ก็แชร์กับลูกตรงๆ ว่าที่จริงแล้วในสถานการณ์นั้นแม่ก็กลัวนะ แต่ก็คิดว่า แม่ต้องรอดให้ได้ ต้องไปข้างหน้าให้ได้ เพราะว่ามันมีจังหวะที่ตัวละครแม่แอบนั่งร้องไห้ เพราะต้องคิดต่อว่าจะเอายังต่อไป เพราะในเรื่องนั้นมันมีปัญหาให้แก้ทุกวัน”

“ตัวเราเองมีหน้าที่วางแผนตั้งแต่ต้น มันเหมือนการเล่น แต่เป็นการเล่นที่มีโครงสร้าง เราก็จะเตรียมบทละครสำหรับเด็ก ๆ คือ นิทาน หนังสือภาพ วรรณกรรมเด็กที่เด็กอาจจะรู้จักบ้างไม่รู้จักบ้าง คืออย่างน้อยถ้าเด็ก ๆ ไม่เคยอ่านก็จะสนใจ  กลับบ้านไปอาจจะอยากไปหามาอ่าน เรื่องนี้ก็จะเชื่อมโยงกลับไปในเรื่องการอ่านหนังสือได้”

ขอพูดถึงการทำงานที่ได้ทำร่วมกับ Indelible Footprints Thailand ได้ทำงานกับเด็กที่คลองเตย เป็นเรื่องดีที่เราได้เข้าไปทำความรู้จักกับเด็กๆ ก่อน เพื่อจะได้รู้ว่า เขามีปัญหาด้านไหน ด้านอารมณ์ สังคม อย่างไรบ้าง แล้วจากนั้นก็เริ่มปรับนิทานที่เราจะใช้ในกิจกรรมนั้นเพื่อให้ส่งผลในด้านที่เราตั้งเป้าหมาย เช่น การแบ่งปัน การช่วยเหลือกัน ลดความรุนแรงทั้งทางกายและอารมณ์ ซึ่งแต่ละคนก็จะมีระดับการรับรู้ หรือเรียนรู้เรื่องพวกนี้ได้ต่างกัน เพราะว่ามันเป็นเรื่องจิตใจ อารมณ์ ความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นก็จะมีระดับต่างกันในมนุษย์แต่ละคน

“ตั้งแต่ทำมาก็ 100% เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น แต่ว่าขึ้นอยู่กับเวลา เพราะแต่ละคนมีการเปลี่ยนแปลงในตัวเองช้าเร็วไม่เท่ากัน บางคนแค่เดือนเดียวก็ได้เลย หรือบางคนอาจจะ 3 เดือน ก็ตามแต่การเรียนรู้และการปรับตัวเด็กแต่ละคน แต่ว่าทุกคนเปลี่ยนแปลง ที่เห็นได้ชัดคือเด็กที่เป็นคนเก็บตัวเงียบๆ ขี้อาย เขาก็จะกล้าที่จะสื่อสารมากขึ้น มั่นอกมั่นใจ แต่ก็ต้องให้พื้นที่ที่ปลอดภัยกับเขาจริงๆ ในระหว่างที่ฝึกซ้อม ยังไม่ต้องคาดคั้นให้เขาไปโชว์ให้ใครดูเพราะกลุ่มนี้แค่คุยกับคนแปลกหน้าก็แย่แล้ว จะไปให้ไปโชว์ให้สายตาหลายๆคู่ดูมันก็จะโหดไป

เด็กที่รุนแรงมากๆ เอะอะต่อย เราก็จะพูดกับเขาว่า “น้องพิ้งค์ผู้น่ารัก ผู้แสนใจดีของคุณครู” “หูย คนใจดีมาแล้ว” คือ เป็นการโปรแกรมให้เขาเลยว่า เขาเป็นคนอย่างนี้ๆ จูนสมองเขาใหม่ แล้วเขาเปลี่ยนไปเร็วมาก นี่คือผ่านกระบวนการไปแค่ประมาณ 3 เดือน ตอนนี้เขาเป็นต้นแบบที่ดีเลย

แล้วก็มีเคส 1 ปี ที่เปลี่ยนไป ถือว่านานที่สุด แต่คุณแม่ใจเย็น ชิลๆ กลุ่มที่มาเรียนกับรี่ไม่ได้คาดหวังว่าลูกจะต้องโดดเด่นเป็นซูเปอร์สตาร์ แต่เขาหวังว่าจะให้ลูกพัฒนาเรื่องความกล้าหาญ สื่อสาร ทำงานกับคนอื่นได้ ซึ่งเราต้องยอมรับว่า เรื่องของ “พฤติกรรม” เป็นเรื่องที่ใช้เวลามาก”

ครูเชอร์รี่กล่าวว่า ด้วยประสบการณ์ของตนเองที่เหมือนได้รับการเปิดโลกใหม่เมื่อได้เรียนเรื่องวิชาละครสร้างสรรค์ในมหาวิทยาลัย ตนจึงเชื่อว่าในเด็กนั้น อย่างน้อยน่าจะต้องได้เข้าร่วมกิจกรรมละครสร้างสรรค์ 1 – 2 ครั้งในชีวิต

“กิจรรมนี้มันเกิดมาเพื่อเป็นประสบการณ์ที่เป็นสากล ทุกคนน่าจะได้ผ่าน ตัวรี่เองยังรู้สึกว่าเหมือนได้เปิดโลกใหม่เมื่อเรียนวิชานี้ในมหาวิทยาลัย ครูอนุญาตให้เราสื่อสาร คิด วิเคราะห์ คือเราเกิดมาในยุคการเรียนเป็นแบบ นั่งนิ่ง เรียน จดอย่างเดียว สู้กันที่ความทรงจำ เราไม่ได้ถูกสอนให้คิด วิพากษ์อะไรไม่เป็น แสดงความคิดเห็นก็ไม่กล้า กลัวจะผิดไปหมดทุกอย่าง พอได้มาเรียนรู้ตรงนี้จึงเหมือนกับอีกโลกหนึ่งเลย

พอมาทำงานตรงนี้เราได้เจอทั้งเด็กที่มาจากโรงเรียนในระบบปกติ และจากโรงเรียนทางเลือกนั้นต่างกันอย่างสิ้นเชิง เด็กที่มาจากโรงเรียนทางเลือกจะสนุกมาก เพราะว่าเขาเสรี ช่างตอบคำถาม คิดนั่นนี่โน่น เป็นธรรมชาติที่จะเรียนจากกิจกรรมแบบนี้ แต่อีกกลุ่มจะกลัวผิด ซึ่งถ้าผู้ปกครองมาเห็นก็จะได้ย้อนคิดว่า เราไม่เคยชวนลูกทำอะไรที่ใช้ความคิดสร้างสรรค์เลย หรือการที่ทำอะไรแล้วไม่ต้องกลัวผิด การกลัวผิด คือหายนะของการศึกษา เพราะรี่ก็เรียนผ่านการถูกเทรนว่า คุณผิดไม่ได้ แล้วพอเราพลาดอะไรในชีวิตซึ่งมันจะใหญ่แน่นอนเมื่อมันเป็นปัญหาในชีวิต เราก็จะยิ่งตอกย้ำหัวตะปูว่า แกล้มเหลว แย่ ซึ่งจริงๆ มันไม่ควรจมนาน แต่เราถูกเทรนมาว่า เราผิดไม่ได้ เราต้องเลิศ เราต้องชนะเลิศ ต้องสำเร็จเท่านั้น ซึ่งมันผิดปกติธรรมชาติมนุษย์ เพราะความล้มเหลวเป็นธรรมชาติมนุษย์ ล้มก็แค่ลุกใหม่ แค่นั้น แต่ละครสร้างสรรค์ จะทำให้เห็นว่า เออ ผิดก็ไม่เป็นไร เล่นรอบที่แล้วตรงนี้ไม่เวิร์คนะ แก้ใหม่รอบต่อไป ก็รู้สึกว่าทุกคนควรจะมีประสบการณ์ละครสร้างสรรค์  เพราะมันมากกว่าแค่การแสดงออก แต่ว่ามันได้กระบวนการคิดที่ลึกซึ้งมาก สร้างความเข้าใจในเนื้อหาหรือปรัชญาบางอย่างได้อย่างดี” ครูเชอร์รี่กล่าว

ครูเชอร์รี่ยังกล่าวอีกว่าหากไม่มีเวลามาหาครูที่ CherryLala Learning Center พ่อแม่ผู้ปกครองอาจจะร่วมเล่านิทานหรือชมภาพยนตร์กับลูกที่มีหัวข้อที่คุณแม่อยากจะสื่อสาร เมื่อดูเสร็จก็มาคุยกันธรรมดา ไม่ต้องใส่อารมณ์ร่วมเพื่อฟังไอเดียและความคิดเห็นของลูก ซึ่งบางครั้งก็อาจจะดีจนแทบไม่น่าเชื่อ

“ยกตัวอย่างนิทานเรื่อง โจโจ้ เมื่ออ่านเสร็จแล้วอาจจะถามลูกว่า คิดว่าทำไมโจโจ้ทำแบบนี้ จากนั้นลูกคิดว่าโจโจ้ต้องทำอย่างไรถึงจะมีความสุขขึ้น คือตั้งคำถามให้ลูกตอบ ยังไม่ต้องรีบสอนก็ได้ ฟังไอเดียลูกก่อน บางทีก็เจ๋งนะ มันจะเกิดพุทธิปัญญาขึ้นมาแทน เวลาที่เด็กจะเล่นอะไรก็อย่าไปห้ามก่อน มันอาจจะไม่เข้าท่าในสายตาเราบ้าง แล้วเดี๋ยวเราค่อยมาคุยกัน ต้องใจเย็นอย่าเพิ่งหวังผลลัพธ์ ลองเป็นผู้เฝ้ามอง แต่ถ้าจุดไหนไม่เข้าท่ามาก ๆ อยากสอน ก็สอนด้วยท่าทีปกติ ไม่ต้องเอาอารมณ์ไปใส่ด้วย เพราะเด็กจะมีเซ้นส์เรื่องอารมณ์ที่ดีมาก ถ้าเขารู้ว่าอารมณ์เราไม่ดีตอนพูดเรื่องนั้นมันก็จะฝังความทรงจำไปอีกแบบ แต่ถ้ามู้ดโทนเราดี เล่าไปว่า อันนี้นะ ไม่น่าทำบอกเขาไปด้วยเหตุด้วยผล เขาจะเข้าใจได้มากกว่า”

ครูเชอร์รี่ย้ำกับเราว่า การเรียนรู้ผ่านกิจกรรมเป็นสิ่งสำคัญ เพราะจะทำให้เด็กๆ ได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะเมื่อเด็กรุ่นใหม่ มีวิถีชีวิตที่ไม่เหมือนคนรุ่นก่อน ยุคนี้ผู้คนไม่ได้เรียนมาเพื่อเข้าระบบ สอบแข่งขัน หรือเป็นลูกจ้าง แต่มันยังมีงานใหม่ ๆ สำหรับคนรุ่นใหม่อีก ซึ่งส่วนใหญ่ต้องเกิดจากความคิดริเริ่มของเขาเอง

“อย่างเช่น ยูทูเบอร์ แค่มีตัวเองกับกล้องมือถือ แล้วทำเองหมดเลย ตั้งแต่คิด ตั้งกล้องอย่างไรดี เอามาตัดต่ออย่างไร ใส่ซาวน์อย่างไร ซึ่งทั้งหมดนี้เขาทำด้วยตัวเองหมดเลย ด้วยความคิดริเริ่มและการกล้าที่จะลงมือทำ เป็นคุณสมบัติของคนที่มีภาวะผู้นำ เราสามารถเอาทักษะชีวิตมาจับได้เลยผ่านการเรียนรู้แบบกิจกรรม ไม่ว่าจะเป็นการแสดง เต้น หรือกิจกรรมปฏิบัติอื่นๆ

“ทุกการเรียนรู้แบบกิจกรรมให้ทักษะที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิตทุกอย่าง”

ก็นับว่าเป็นอีกไอเดียดีๆ สำหรับผู้ปกครองที่อยากให้เด็กๆได้ใช้เวลาที่มีคุณภาพในช่วงวันหยุดหรือปิดเทอม และหากพ่อ แม่ ผู้ปกครองไม่มีเวลาร่วมทำกิจกรรมกับลูกๆ ก็สามารถเข้าชมรายละเอียดกิจกรรมละครสร้างสรรค์ได้ที่ CherryLala Learning Center  www.facebook.com/TeacherCherryLala

วันปิดเทอมอาจจะเป็นวันที่เด็กๆ รอคอย แต่กับพ่อแม่บางคนแล้ว อาจจะต้องปวดหัวหนักเลยทีเดียว เพราะมันหมายถึงการต้องเลี้ยงลูกแบบเต็มเวลาควบคู่ไปกับการทำงานเต็มเวลาด้วยเช่นเดียวกัน

การเป็นผู้ปกครองในวันที่เด็กๆ ปิดเทอม โดยเฉพาะในวัยที่กำลังต้องการการเอาใจใส่และกิจกรรมการเรียนรู้ตลอดเวลา จึงเปรียบเสมือนผู้กำกับใหญ่ในหนังครอบครัวของตนเองด้วย แน่นอนว่า เป้าหมายของหนังเรื่องนี้จะต้องออกมาดีที่สุดทั้งต่อตัวผู้ปกครองเอง และต่อเด็กๆ ที่เขารัก

พ.ญ. โชษิตา ภาวสุทธิไพศิฐ รองผู้อำนวยการฯ สถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ กล่าวว่า เมื่อเด็กๆ ปิดเทอม และไม่ว่าเด็กจะอยู่กับบ้านที่มีแม่เต็มเวลา หรือต้องอยู่กับแม่ที่ทำงานออฟฟิศ สิ่งสำคัญอยู่ที่กว่าสถานที่คือ เวลาที่เด็กๆและผู้ปกครองได้อยู่ร่วมกันนั้น “มีคุณภาพ” มากแค่ไหน

“ถ้าเราพูดถึงกลุ่มเด็กประมาณอนุบาลหรือประถมตอนต้น คือวัยที่กำลังเริ่มเรียนรู้เป็นหลัก เป็นช่วงวัยที่เด็กส่วนใหญ่ยังไม่ค่อยมีความพร้อมต่อวิชาการมากนัก ยังไม่นิ่ง ยังมีความจำเป็นที่จะต้องเรียนรู้ผ่านการเล่น เพราะเป็นการเปิดประสบการณ์ที่หลากหลาย จะส่งผลต่อการเรียนรู้ทักษะชีวิตมากกว่า และส่งผลต่อความพร้อม ความอยากเรียนรู้วิชาการทางอ้อม ช่วงปิดเทอมจึงควรให้เด็กได้อยู่กับการเล่น กับธรรมชาติมากกว่าการเรียน”

“และหากต้องติดอยู่กับที่ทำงานพ่อแม่ช่วงปิดเทอม มันอยู่ที่ว่าเด็กได้ทำอะไรบ้าง การอยู่กับคุณพ่อคุณแม่ก็มีส่วนด้านดี โดยเฉพาะเด็กในเมือง เพราะช่วงเปิดเทอมเด็กหลายคนก็แทบจะไม่ได้มีโอกาสใช้เวลากับคุณพ่อคุณแม่ แต่ช่วงปิดเทอม ต่อให้ไปที่ทำงานกับคุณพ่อคุณแม่ โดยพวกท่านยังต้องทำงานแต่เด็กก็ยังได้รู้สึกว่าได้ใกล้ อาจสร้างแรงบันดาลใจด้านอาชีพ หรือเห็นว่าคุณพ่อคุณแม่มีความลำบากในการทำงาน อย่างไรก็ต้องดูว่า ได้ใช้เวลาคุณภาพด้วยกันหรือเปล่า หากไปที่ทำงานแล้วไปฝากคนอื่นเลี้ยง หรือไปที่ทำงานแต่ถูกจำกัดสถานที่ อิสระมาก เช่น ต้องนั่งนิ่ง ๆ ทั้งวันอาจจะยิ่งเกิดความกดดันต่อตัวเด็ก หรือถูกตำหนิโดยไม่จำเป็น ซึ่งอันนี้จะกลายเป็นผลลบมากกว่าผลดี”

และเหล่านี้คือตัวอย่างกิจกรรมบางอย่างที่คุณพ่อคุณแม่ผู้ปกครองสามารถร่วมทำกับลูกได้ แม้จะต้องวุ่นวายกับการทำงาน หรือกิจกรรมทางบ้านจนไม่สามารถพาลูกๆ ออกไปที่ไหนไกลจากบ้านมากนักได้

1. ทำบ้านให้กลายเป็นโรงเรียนแห่งความสนุกสนาน

งานวิจัยกล่าวว่า เด็กๆ จะสูญเสียทักษะทางด้านคณิตศาสตร์มากกว่าการอ่านหนังสือในช่วงปิดเทอม เพราะพ่อแม่ (ที่ใส่ใจลูก) มักจะสนใจในเรื่องการฝึกทักษะการอ่านมากกว่าการคำนวน แต่เชื่อหรือไม่ว่า การเพิ่มพูนทักษะคณิตศาสตร์ไม่ใช่เรื่องเคร่งเครียดเลยสักนิด และมีหลายวิธีการมากด้วย อาทิ

• ชวนเด็กๆ ทำอาหาร การชั่ง ตวง วัด ปริมาณของส่วนผสมในอาหาร เบเกอรี่ ของคาว ของหวาน ต่างๆ นั้น ล้วนเป็นการเรียนรู้ที่สนุกสนานได้ทั้งสิ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ใช้ได้กับทุกหลายช่วงวัย เช่น เป็นจำนวนธรรมดา อย่าง 2 ช้อนชา 3 ช้อนโต๊ะ อาจจะเหมาะกับลูกคนเล็ก แต่เมื่อไรที่เราต้องการส่วนผสมเป็น เศษ 1 ส่วน 4 ช้อนชา ลูกคนเล็กอาจจะต้องพึ่งพาพี่คนโตก็เป็นได้ ดังนั้น นอกจากจะได้ทักษะคณิตศาสตร์แบบสนุกสนานแล้ว ยังได้กระชับความสัมพันธ์ในครอบครัวอีกด้วย

2. ระดมพลสร้างสิ่งประดิษฐ์อันเกิดจากความคิดสร้างสรรค์ เสริมสร้างพัฒนาการทางกายให้เด็กๆ

งานศิลปะ งานประดิษฐ์ วาดรูป ระบายสี งานปั้น และอีกหลายรูปแบบ ล้วนแล้วแต่เป็นการละเล่นที่นอกจากจะนำความเพลิดเพลินมาให้กับเด็กๆแล้ว ยังมีส่วนช่วยในการพัฒนาการเรียนรู้ สติปัญญา และกายภาพของเด็กๆ ด้วย

คุณเชอร์รี่ อัญะพัชร์ จินดานนท์ คุณแม่ลูกสอง เจ้าของเพจ “โอ้…มายลูก” และ “เมนูลูกรัก” เล่าให้ฟังถึงประโยชน์ต่างๆ เกี่ยวกับกิจกรรมที่ให้เด็กๆทำเสริมระหว่างอยู่บ้าน

“เด็กๆ เรียนโรงเรียนทางเลือกที่เน้นทำกิจกรรม เวลาอยู่บ้านก็จะทำกิจกรรมตลอด ไม่อย่างนั้นเขาจะเซ็งๆ เพราะไม่มีอะไรทำ ทำให้คุณแม่ไม่สามารถนั่งเฉย ๆ ได้ แล้วลูก 2 คนคนละวัย กิจกรรมบางอย่างร่วมกันได้ บางอย่างก็ร่วมกันไม่ได้ แต่ส่วนใหญ่จะหากิจกรรมที่ทำด้วยกันได้ เพราะในความเป็นจริงมันแยกกันยาก

ถ้าคิดอะไรไม่ออกก็ระบายสีมาก่อน แต่ว่าเราจะมีโจทย์ว่าเราจะไม่ทำเหมือนเดิม คืออาจจะต้องหาหลอด หาใบไม้มาประดิษฐ์แต่งเติม คือหาของเหลือใช้ต่างๆมาให้เขาทำ เขาก็จะมีเทคเจอร์ต่างๆในการวาด เช่น วาดบนกล่อง บนกระถาง เขาก็จะทำไปเรื่อยๆ ของเขา พอเบื่อวาดรูปก็ไปทำอย่างอื่น เช่น อ่านหนังสือ กินขนม แต่ทุกอันที่พูดมาเราต้องทำกับเขาหมด โดยเราอาจจะเป็นคนตั้งต้น เช่น การปั้นแป้งโด เราก็ต้องเริ่มทำตั้งแต่นวดแป้ง เพื่อให้กล้ามเนื้อมัดเล็กของเขาได้รับการบริหาร คนเล็กอาจจะปั้นได้ไม่ดีเท่าคนโตเพราะกล้ามเนื้อยังไม่ดีเท่า จากนั้นก็ให้เขาเป็นคนเลือกสีเอง ผสมสีเอง จากนั้นก็มาเล่นกัน ปั้นเล่น บางอันเราก็มีบล็อกให้เขา เป็นรูปต่างๆ กิจกรรมนี้ก็ใช้เวลาประมาณครึ่งวัน แล้วก็ไปทำอย่างอื่นต่อ

กิจกรรมที่ทำมาทั้งหมดมันส่งผลตอนโตได้หมด อย่างแป้งโดก็ช่วยเรื่องกล้ามเนื้อมัดเล็ก ส่วนเรื่องมัดใหญ่ ก็จะต้องไปวิ่งไปออกกำลังกาย ซึ่งตรงนี้จะส่งผลต่อการดำเนินชีวิตด้วย เช่น กล้ามเนื้อมัดเล็กดีก็จะเขียนหนังสือได้ดี หรือหากตอนเล็กๆ เขาจับช้อนกินเองได้เร็ว เขาก็จะทำอย่างอื่นได้ดี เช่นผูกเชือกร้องเท้าได้เอง ก็ตามสเต็ปของเขา”

3. ทาสีผนัง รั้ว ทางเดินของบ้านด้วยกัน

แป้งข้าวโพด พู่กัน สีผสมอาหาร และเหยือก เพียงแค่นี้ก็สามารถสร้างความสนุกสนานพร้อมทักษะในการแยกสีสันต่างๆให้กับลูกๆได้เป็นอย่างดี รวมทั้งเป็นกิจกรรมยามว่างที่ทำให้ผู้ปกครองและลูกๆ ได้ใช้เวลาร่วมกันด้วย และจะทำให้ผนังบ้าน หรือรั้วบ้านของคุณดูมีชีวิตชีวาและมีความทรงจำอันน่าประทับใจด้วย เน้นว่า…เป็นแป้งข้าวโพดและสีผสมอาหารนะ

4. ช่วยกันทำ family tree

ช่วยกันส่งเสริมกล้ามเนื้อมัดเล็ก รวมทั้งให้ความรู้สึกผูกพันกับทั้งครอบครัว ด้วยการพรินต์รูปครอบครัว ตั้งแต่คุณปู่ คุณย่า คุณตา คุณยาย พ่อ แม่ รวมถึงตัวเด็กเอง แล้วนำภาพเหล่านั้นมาติดที่ต้นไม้ที่เด็กๆ ประดิษฐ์ขึ้นเองจากกระดาษที่เตรียมไว้ เพียงเท่านี้ แม้สังคมปัจจุบันจะไม่ใช่สังคมขยายที่ทุกคนอยู่รวมกันในบ้านหลังใหญ่ แต่เด็กๆ ก็จะรู้สึกใกล้ชิดผูกพันกับทุกๆคนได้อย่างง่ายดาย

5. ปั่นจักรยานกันทั้งครอบครัวที่สวนใกล้บ้าน

นับเป็นเรื่องที่ดีที่จะได้ทั้งการออกกกำลังกาย และได้แสดงความรักความผูกพันที่ทุกๆคนในครอบครัวมีต่อกัน ดังนั้นจงเตรียมจักรยานและอุปกรณ์ดูแลความปลอดภัยให้พร้อม จากนั้นก็ไปกันเลย

6. ร่วมกันสร้างสิ่งประดิษฐ์จากขยะรีไซเคิล

ในยุคที่ผู้คนตระหนักถึงการรักษาสิ่งแวดล้อมของโลก การลดโลกร้อน และการดูแลขยะในบ้านเรือนของตนซึ่งอาจจะส่งผลกระทบต่อสรรพสัตว์ทั้งหลายในโลกนี้ทั้งทางบกและทางทะเล จะเป็นอย่างไรหากเราสอนลูกหลาน ให้รู้จักคุณค่าของสิ่งแวดล้อม และรู้จักใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในบ้านให้เป็นประโยชน์สูงสุด ลองให้เด็กๆที่บ้าน ออกแบบให้กล่องกระดาษเหลือใช้ให้กลายร่างเป็นสัตว์เลี้ยงที่เขาชื่นชอบ หรือบ้านตุ๊กตาดูสิ

7. อ่านหนังสือ…ด้วยกัน

มันอาจจะดูเป็นกิจกรรมง่ายๆ สบายๆ ที่หลายๆ บ้านร่วมกันทำมานานแล้ว แต่ถ้าหนังสือนั้นไม่ใช่นิทานก่อนนอนล่ะ ถ้าหนังสือนั้นถูกคัดเลือกและตัดสินใจโดยคุณพ่อคุณแม่และลูกๆ ไม่ใช่เพียงหนังสือที่คุณแม่อยากให้ลูกอ่าน แต่เป็นหนังสือที่ลูกอยากอ่านและคุณแม่พิจารณาแล้วว่า หนังสือเล่มนี้เหมาะกับวัยและจะช่วยด้านการพัฒนาการในด้านใดด้านหนึ่งหรือทุกๆด้านให้กับลูก แน่นอนว่า หนังสือเล่มนั้น ก็จะกลายเป็นหนังสือสุดพิเศษเล่มหนึ่งเลยทีเดียว

เป็นอย่างไรกันบ้าง มีกิจกรรมไหนที่คิดอยากจะนำไปทำร่วมกับเด็กๆกันบ้างหรือเปล่า แต่อย่างไรก็ตาม พ.ญ. โชษิตา ก็ยังได้ฝากทิ้งท้ายไว้เกี่ยวกิจกรรมของเด็กวัยกำลังเรียนรู้อย่างน่าสนใจ

“จริงๆ แล้วเด็กวัยเรียนยังต้องการกิจกรรมทั้งฝึกความนิ่งภายในและส่งเสริมความแข็งแรงร่างกายภายนอก เพื่อเพิ่มความสมดุล เช่น มีกิจกรรมในเชิงการเคลื่อนไหว ได้ออกแรง กับกิจกรรมเพิ่มความนิ่งหรือสมาธิ ทั้งการวิ่งเล่นอิสระ ดนตรี ศิลปะ หรือ การฝึกทักษะชีวิต เช่น งานบ้าน ทำอาหาร หรือ เรื่องของกิจกรรมที่เสริมทักษะความคิด หรือการฝึกแก้ปัญหาต่างๆ ทุกอย่างที่เด็กยังไม่เคยทำมัน ช่วยได้หมดเลย

เรื่องการจัดการเวลาและจังหวะกิจกรรมในชีวิตเด็กเป็นสิ่งที่สำคัญ และไม่ใช่แค่ปิดเทอม แต่เปิดเทอมเด็กก็ต้องการกิจกรรมพวกนี้ในชีวิตอย่างสม่ำเสมอ เด็กหลายคนช่วงเปิดเทอมก็วิชาการมากเกินไป ปิดเทอมก็คืออิสระมากเกินไป ซึ่งมันกลายเป็นสุดโต่งมากจนเกินไป ก็ส่งผลไม่ดีกับเด็ก

“ที่ดีที่สุดคือ ความพอดีที่ต้องดูเฉพาะสำหรับเด็กแต่ละคน ไม่ได้ให้เด็กต้องรู้สึกปรับตัวอยู่ตลอดเวลา”

ขอบคุณข้อมูลประกอบจาก

• https://www.weareteachers.com/at-home-learning-a-guide-for-parents/
• https://parentsafrica.com/2018/10/29/fun-ideas-during-school-break-activities/
• https://thesimpleparent.com/diy-kids-crafts-diy-sidewalk-paint/
• https://rentickets.org/learn-more/blog/five-arts-activities-for-school-break/
• https://www.simplystacie.net/2013/05/family-photo-tree-craft/