ห้องไทยศึกษานิทัศน์และวัฒนธรรมอาเซียน นครราชสีมา

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี มีภารกิจหลักสำคัญประการหนึ่งคือ ภารกิจด้านทะนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมของชาติและท้องถิ่น ในการบริหารจัดการให้เป็นไปตามภารกิจด้านทะนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งศิลปะและวัฒนธรรมของชุมชน สังคม ระดับท้องถิ่นของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับชาติ และระดับนานาชาติ  
ห้องไทยศึกษานิทัศน์และวัฒนธรรมอาเซียน (เดิมชื่อห้องไทยศึกษานิทัศน์) เริ่มดำเนินการเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๖ เป็นห้องปฏิบัติการทางมานุษยวิทยาของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (มทส.) การสะสมรวบรวมและจัดแสดงวัสดุทางวัฒนธรรมทั้งหมด เป็นความสนใจทางวิชาการและความประทับใจ ส่วนตัวของ อาจารย์สุริยา สมุทคุปติ์ ที่มีต่อวัฒนธรรมพื้นบ้านของอีสาน มีการเผยแพร่องค์ความรู้ทางวิชาการด้านศิลปะและวัฒนธรรม และภูมิปัญญา วัฒนธรรมอาเซียน รวมถึงการศึกษาวิจัยเพื่อการเรียนการสอนวิชาในหมวดวิชาศึกษาทั่วไป เป็นแหล่งการเรียนรู้ที่นักเรียน นักศึกษา และบุคคลทั่วไปที่มีความสนใจต่อวิธีคิดของคนพื้นถิ่นให้ความสำคัญกับคนท้องถิ่นในฐานะที่เขาเป็นนักประดิษฐ์เทคโนโลยีที่สอดคล้องกับระบบนิเวศและระบบวัฒนธรรม วิธีคิดเหล่านี้เป็นต้นแบบให้กับนักประดิษฐ์รุ่นใหม่สำหรับการพัฒนธรรมเทคโนโลยีที่เหมาะสมต่อสังคมในอนาคตและเพื่อให้สอดคล้องกับภารกิจของมหาวิทยาลัย
“ห้องปฏิบัติการทางมานุษยวิทยา คือ ห้องเรียนรูปแบบหนึ่งผมนำวัสดุต่าง ๆ ที่ชาวชนบทอีสานใช้ในแต่ละช่วงฤดูกาลมาประกอบการเรียนรการสอน โดยชี้ให้นักศึกษาเห็นว่า ถ้าเราเข้าใจคน พฤติกรรมและความคิดของคนโดยเฉพาะคนทำวัสดุอุปกรณ์ทางวัฒนธรรมต่าง ๆ ทำไมเขาต้องใช้ ต้องทำ ต้องออกแบบรูปทรงอย่างนั้น วัตถุประสงค์ของเขาในการใช้งาน ประกายความคิดเหล่านี้จะทำให้เราเข้าใจคน ความคิดคน นั้นคือเราเข้าใจเทคโนโลยีจากความเข้าใจวัฒนธรรมที่เขาคิดและปรับเปลี่ยนมา” (สุริยา สมุทคุปติ์,๒๕๕๘:๑๑๙)
การจัดแสดงนิทรรศการถาวรด้วยกัน ๘ โซน ประกอบด้วย
“ที่นี่อีสาน หรือ หม่องหนี่อีสาน, เฮ็ดอยู่เฮ็ดกิน, เฮ็ดเฮือนเฮ็ดชาน, ห้องพระยากำธรพายัพทิศ, นุ่งฝ้ายห่มไหม, สังคมวัฒนธรรมอาเซียน, บันเทิงเริงเล่น หรือ หม่วนซืนโฮแซว, ทำบุญไหว้ผี หรือ เฮ็ดบุญทำทาน”
และให้ความสำคัญต่อการจัดนิทรรศการหมุนเวียน ๔ ชุด ตามหัวข้อการศึกษาวิจัย เช่น นิทรรศการว่าวไทยว่ายฟ้า นิทรรศการภูมิปัญญา และเทคโนโลยีในวัฒนธรรมข้าว นิทรรศการกับดักจักสาน และนิทรรศการระหัดวิดน้ำลำตะคอง เป็นต้น