พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ บ้านลิ่มทอง จ.บุรีรัมย์
ชุมชนเครือข่ายการจัดการน้ำชุมชนตามแนวพระราชดำริ บ้านลิ่มทอง จ.บุรีรัมย์
ชุมชนบ้านลิ่มทอง มีสภาพพื้นที่ซึ่งประสบปัญหาภัยแล้ง ขาดแคลนน้ำ จนมีคำกล่าวติดปากว่า “บุรีรัมย์ตำน้ำกิน” เพราะน้ำไม่เพียงพอต่อการอุปโภคบริโภคและทำการเกษตร อ่างเก็บน้ำที่มีอยู่ก็ไม่อาจกั้นน้ำจาก “ลำมาศ” แหล่งน้ำธรรมชาติที่เป็นเพียงช่วงสั้นๆ ที่เดียวได้มากพอที่จะผลักน้ำไหลผ่านหมู่บ้าน ลำห้วยเดิมที่เคยส่งน้ำถึงชุมชนก็หมดสภาพใช้การไม่ได้ ทำให้พื้นที่การเกษตรกว่า 3,800 ไร่ ไม่มีแหล่งน้ำและต้องพึ่งพาน้ำฝนเพียงอย่างเดียว ทั้งยังต้องเจอกับปัญหาฝนทิ้งช่วงและขาดแหล่งเก็บน้ำไว้ใช้ยามหน้าแล้งเป็นประจำทุกปี ผลกระทบที่ตามมาคือ ผลผลิตทางการเกษตรและไร่นาเสียหายขาดทุน วนเวียนอยู่กับการเป็นหนี้สินสั่งสมเป็นปัญหาเรื้อรังของชุมชน
ด้วยแรงบันดาลใจจากแนวพระราชดำริด้านการบริหารจัดการน้ำของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทำให้ชาวชุมชนได้ร่วมมือกันริเริ่มการพัฒนาที่ดินทำกินและบริหารจัดการแหล่งน้ำด้วยการศึกษาจากแนวพระราชดำริ โดยเริ่มต้นจากการสำรวจพื้นที่และแหล่งน้ำเพื่อการเกษตรทำให้ทราบถึงปัญหาที่มีอยู่ เพราะชุมชนบ้านลิ่มทองมีแหล่งน้ำธรรมชาติจากลำมาศที่เดียวเท่านั้นไม่มีการกระจายแหล่งน้ำ หรือนำมาเก็กกักสำรองไว้ในพื้นที่ ชาวบ้านจึงร่วมแรงร่วมใจในการขุดคลองดักน้ำหลากเชื่อมต่อลำมาศ และทำสระแก้มลิงเชื่อมต่อคลองดักน้ำหลากเป็นพื้นที่สำรองน้ำ ก่อนส่งเข้าพื้นที่เกษตรผ่านทางคลองซอยเข้าสระประจำไร่นา ทำให้มีนำอุปโภค บริโภค และใช้ทำการเกษตรเพียงพอมากขึ้น
อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่