ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อ.เมือง จ.สกลนคร

จารึกประวัติศาสตร์เกี่ยวกับต้นเหตุปัญหาของศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพะราชดำริ   จากเอกสารข้อมูลส่วนพระองค์  ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  พระราชทานแก่สำนักงาน        กปร. (สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ)  มีความตอนหนึ่งว่า
“…ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน  อำเภอเมือง  จังหวัดสกลนคร  เดิมเป็นป่าโปร่ง  คนไปตัดไม้สำหรับ  จึงไม่มีน้ำในหน้าแล้ง   น้ำไหลแรงในหน้าฝน  ทำให้มีการชะล้าง (Erosion)หน้าดิน (Top Soil) บางลง  และเกลือที่อยู่ข้างใต้จะขึ้นเป็นหย่อมๆ…”      เป็นฟืนและใช้พื้นที่สำหรับทำการการเกษตรกรรม ป่าไม้ที่อยู่เหนือพื้นที่ถูกทำลายไปมาก พร้อมกันนี้  ได้พระราชทานข้อมูล        เกี่ยวกับปัญหาของดินบริเวณศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ ว่า
                   “…เป็นดินทราย  ดินเค็ม  ขาดน้ำ..”

เมื่อวันที่   25   พฤศจิกายน     2525   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทาน พระบรมราชวโรกาสให้ ม.จ.จักรพันธ์เพ็ญศิริ  จักรพันธุ์ องคมนตรี และนายสุนทร  เรียวเล็ก      อธิบดีกรม-ชลประทาน พร้อมด้วยนายเล็ก จินดาสวนเข้าเฝ้าละอองธุลีพระบาท ณ กรมราชองครักษ์  สวนจิตลดา ในการนี้ได้พระราชทานพระราชดำริ  ให้กรมชลประทานพิจารณา วางโครงการ     ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ ซึ่งมีวัตถุประสงค์  เพื่อการศึกษาและทดลองงานพัฒนาการเกษตรต่าง ๆ      ตามความเหมาะสมสำหรับเป็นตัวอย่างให้ราษฎรนำไป ใช้ปฏิบัติต่อไป

ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2526  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวไดเสด็จทอดพระเนตรตรวจสภาพพื้นที่บริเวณ บ้านนานกเค้า และเสด็จพระราชดำเนินเข้าไปถึงพื้นที่บริเวณที่จะก่อสร้างอ่างเก็บน้ำตาดไฮใหญ่         พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงพระราชทานพระราชดำริ   ให้พิจารณานำน้ำจากอ่างเก็บน้ำตาดไฮใหญ่มาสนับสนุนพื้นที่เกษตรกร บริเวณบ้านนานกเค้า และทรงคัดเลือกพื้นที่จัดตั้งศูนย์ ณ บริเวณบ้านนานกเค้า       ตำบลห้วยยาง  อำเภอเมือง  จังหวัดสกลนคร  ด้วยพระองค์เอง  เพื่อเป็นพื้นที่  ตัวแทนของภูมิภาคทั้งหมด         ด้วยพื้นที่นี้มีลักษณะสภาพธรรมชาติแวดล้อม และวงจรชีวภาพที่คล้ายคลึงกับภูมิภาคโดยทั่วไป       ของภาคอิสาน   ดังนั้น  ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ  จึงถือกำเนิดขึ้น  เพื่อเป็นแบบจำลองของภาคตะวันออกเฉียงเหนือและเป็นพื้นที่ส่วนย่อที่สอดคล้องกับการแก้ปัญหา และศึกษา  วิธีการพัฒนาของภูมิภาคนี้ได้อย่างเหมาะสม

อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่